جوان آنلاین: همه ما اطرافمان افراد معلول را دیده یا شاید در خانواده و اقوام یک یا چند مورد از آنها را داشته باشیم. به همین دلیل مشکلاتشان را میبینیم و حتی در بعضی موارد آنها را لمس میکنیم. گاهی با دیدنشان به این فکر میکنیم که پیشگیری دیروز موجب نبود مشکل امروزشان میشد و این جمله تداعی میشود که «پیشگیری بهتر از درمان» است.
طبق آخرین دادههای سازمان بهداشت جهانی بیش از یک میلیارد نفر معادل ۱۵ درصد از جمعیت جهان با انواع ناتوانیها دست و پنجه نرم میکنند. از این تعداد حدود ۱۱۰ تا ۱۹۰ میلیون معلول جسمی - حرکتی وجود دارد که در انجام کارها و نقشهای فردی با محدودیت روبهرو هستند. طبق اعلام سازمان بهزیستی کشور در سال ۹۶، تعداد معلولان جسمی حرکتی در کشور حدود ۴۵۰ هزار نفر اعلام شده است که این عدد ۳۰ درصد از کل جمعیت معلولان کشور را تشکیل میدهد. افراد مبتلا به این معلولیت در انجام کارهای روزمره دچار کم توانی یا ناتوانی میشوند و این مشکلات تنها در مسائل فیزیکی خلاصه نمیشود بلکه ابعاد روانی و اجتماعی را هم باید مورد توجه قرار داد. بنابراین لازم است در افزایش آگاهی عمومی جامعه تلاش کنیم تا از عوارض این مشکلات دور شویم. معلولیتها به صورت کلی به دو دسته جسمی و ذهنی تقسیم میشوند که یا اکتسابی هستند یا غیر اکتسابی.
منیره رستمزاده، کارشناس کاردرمانی و کارشناس ارشد حرکات اصلاحی در رابطه با پیشگیری از ایجاد معلولیت در فرزندان میگوید: والدین اگر در خانواده سابقه بیماریهای ژنتیکی دارند یا اگر ازدواج فامیلی داشتهاند باید آزمایش ژنتیک را انجام دهند. همچنین غربالگریهای بارداری را جدی بگیرند و در جای معتبر انجام دهند. بیماریهای مادر هنگام بارداری مانند سرخچه، انواع عفونتها، ضربه و قرارگیری در معرض اشعه ممکن است به جنین آسیب بزند. همچنین قرار گرفتن در معرض هوای آلوده، امواج، سرب موجود در مواد آرایشی و مواد غذایی حاوی نگه دارندهها ممکن است در جنین ایجاد ناهنجاری کند.
رستمزاده میافزاید: یکی از گامهای مهم در پیشگیری از معلولیت و درواقع آغاز این مهم در خانوادهها، اقداماتی است که باید از سوی سازمانها انجام شود، از جمله آگاهسازی افراد جامعه در رابطه با روشهای پیشگیری از ایجاد معلولیت و غربالگریها. گام بعدی ایجاد شرایط لازم جهت غربالگری در بارداری و در نوزادان به خصوص غربالگری بینایی و شنوایی است تا در صورت تشخیص سریع، درمان به موقع انجام و از معلولیت جلوگیری شود. مسئله بعدی نیز ایجاد زمینه برای مشاوره ژنتیک در زمان قبل از بارداری است.
به گفته این کارشناس کار درمانی بسیاری از معلولیتها به دلیل حوادث ترافیکی و سایر حوادث رخ میدهد که سازمانهای مربوطه میتوانند با قوانین لازم از افزایش اینگونه حوادث جلوگیری کنند.
وی در آخر میگوید: قطعاً پیشگیری تأثیر بسزایی در کاهش معلولیتها خواهد داشت، چراکه پیشگیری همواره از درمان کم هزینهتر است و میتوان با ایجاد آگاهی در این زمینه از بروز بسیاری از معلولیتها جلوگیری کرد. تولد فرزند با مشکلات ذهنی و جسمی قطعاً بار روانی بسیار زیادی برای خانواده خواهد داشت. همچنین جامعه برای تحصیل، اشتغال و درمان معلول، هزینه و امکانات بسیاری را باید ایجاد کند، بنابراین در صورت پیشگیری مناسب هم خانواده و هم جامعه دچار آسیب کمتری خواهند شد.